Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο, μυϊκό όργανο που βρίσκεται στο κάτω μέρος της κοιλιάς και λειτουργεί ως δεξαμενή για τα ούρα. Τα ούρα παράγονται από τα νεφρά και μεταφέρονται στην ουροδόχο κύστη μέσω των ουρητήρων. Οι παθήσεις ουροδόχου κύστης δημιουργούνται, όταν δε λειτουργεί σωστά. Ο Δρ. Βασίλειος Γκολεζάκης, MD, PhD, Διευθυντής Κέντρου Ρομποτικής Χειρουργικής Ουρολογίας & Εστιακής Θεραπείας, αναλύει και εξηγεί τις παθήσεις της ουροδόχου κύστης.
Ποιες είναι οι πιο κοινές παθήσεις ουροδόχου κύστης;
Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο όργανο στο κάτω μέρος της κοιλιάς σας που αποθηκεύει τα ούρα. Πολλές καταστάσεις μπορούν να επηρεάσουν την ουροδόχο κύστη σας, όπου μεταξύ άλλων είναι:
- Κυστίτιδα: Η φλεγμονή της ουροδόχου κύστης, συνήθως προκύπτει από μια λοίμωξη.
- Ακράτεια ούρων: Η απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης, που οδηγεί σε ακούσια διαρροή ούρων.
- Υπερδραστήρια ουροδόχος κύστη: Πρόκειται για μία κατάσταση, κατά την οποία συμβαίνουν αιφνίδιες ακούσιες συσπάσεις της ουροδόχος κύστη, οι οποίες προκαλούν μία ξαφνική, επιτακτική επιθυμία για ούρηση, ακόμα και αν η κύστη περιέχει μικρή ποσότητα ούρων.
- Διάμεση κυστίτιδα: Χρόνια φλεγμονώδης πάθηση της ουροδόχου κύστης που προκαλεί πόνο την αίσθηση της συνεχής επιτακτικής ανάγκης για ούρηση και χρόνιου πόνου στην περιοχή του πυελικού εδάφους.
- Καρκίνος της ουροδόχου κύστης: Κακοήθης όγκος (πολύποδας) που αναπτύσσεται στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης.
- Λιθίαση του ουροποιητικού (πέτρες): Σχηματισμός λίθων (πέτρες) μέσα στην ουροδόχο κύστη.
- Κυστεοκήλη: Πρόπτωση (Προβολή) της ουροδόχου κύστης στο πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου λόγω αδυναμίας και χαλάρωσης του πυελικού εδάφους.
Διάγνωση και εξετάσεις
Χρησιμοποιούνται διάφορες εξετάσεις για να διαγνώσουν τις παθήσεις της ουροδόχου κύστης.
- Εξετάσεις ούρων: Οι γιατροί αναλύουν τα ούρα για να ανιχνεύσουν λοιμώξεις, αίμα, πρωτεΐνη και άλλες ανωμαλίες.
- Ακτινογραφίες: Οι ακτινογραφίες της ουροδόχου κύστης χρησιμοποιούνται για να απεικονίσουν τη μορφολογία και να ανιχνεύσουν τυχόν προβλήματα όπως πέτρες εντός της ουροδόχου κύστης.
- Κυστεοσκόπηση: Με τη χρήση ενός λεπτού, ευέλικτου σωλήνα με κάμερα, ο Χειρουργός Ουρολόγος μπορεί να εξετάσει το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης για παθολογικά ευρήματα ή βλάβες.
- Ενδοφλέβια πυελογραφία (IVP): Μια διαγνωστική ακτινολογική εξέταση όπου χρησιμοποιείται σκιαγραφικό υλικό για να απεικονιστούν τα νεφρά, οι ουρητήρες και η ουροδόχος κύστη.
- Υπερηχογράφημα πυέλου: Με τη χρήση υπερήχων δίνεται η δυνατότητα απεικόνισης της ουροδόχου κύστης και των υπολοίπων οργάνων στην πυελική περιοχή.
Πώς προκαλούνται οι νόσοι της ουροδόχου κύστης;
Τα αίτια των παθήσεων της ουροδόχου κύστης μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την υποκείμενη πάθηση. Ορισμένες κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Οι βακτηριακές λοιμώξεις στο ουροποιητικό σύστημα μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και ερεθισμό της ουροδόχου κύστης, οδηγώντας σε ουρολοιμώξεις. Η χρόνια προστατίτιδα είναι η πιο κοινή από τις παθήσεις ουροδόχου κύστης στους άνδρες.
- Οι χρόνιες παθήσεις όπως η διάμεση κυστίτιδα, ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης και η πρόπτωση της ουροδόχου κύστης μπορεί να προκληθούν από διάφορους παράγοντες, όπως η γενετική, η χρόνια φλεγμονή και η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες ή ερεθιστικούς παράγοντες. Επίσης, η μη βακτηριακή προστατίτιδα ανήκει στην κατηγορία των χρόνιων παθήσεων.
- Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών του ουροποιητικού συστήματος.
- Ορισμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή, αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης κακοήθειας στην ουροδόχο κύστη (κάπνισμα). Επίσης, η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως η δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης και αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος.
- Άλλες ιατρικές καταστάσεις όπως ο διαβήτης και οι κακώσεις της σπονδυλικής στήλης μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης. Πιο συγκεκριμένα, πάνω από το 50% των διαβητικών παρουσιάζει δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης, η οποία χαρακτηρίζεται από μειωμένη αισθητικότητα, κακή συστολή και αυξημένο όγκο των υπολειμματικών (εναπομεινάντων) μετά την ούρηση ούρων.
- Ορισμένα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό και φλεγμονή της ουροδόχου κύστης, επιδεινώνοντας την υγεία του ουροποιητικού συστήματος.
Παθήσεις ουροδόχου κύστης: παράγοντες κινδύνου
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης νόσου της ουροδόχου κύστης, μεταξύ των οποίων:
- Ηλικία: Οι παθήσεις της ουροδόχου κύστης είναι πιο συχνές στους ηλικιωμένους ενήλικες.
- Φύλο: Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ασθένειες της ουροδόχου κύστης, όπως ουρολοιμώξεις για ανατομικούς λόγους, καθώς η ουρήθρα απέχει ελάχιστα εκατοστά από το αιδοίο και τον πρωκτό, όπου φυσιολογικά υπάρχουν μικρόβια.
- Το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
- Η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες, όπως το αρσενικό και οι χρωστικές ανιλίνης, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
- Η ακτινοθεραπεία για άλλους τύπους καρκίνου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
- Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου της ουροδόχου κύστης αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα για την ανάπτυξη κακοήθειας στην ουροδόχο κύστη.
- Άλλες ιατρικές καταστάσεις όπως ο διαβήτης και οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης δυσλειτουργίας της ουροδόχου κύστης.
Ποια συμπτώματα μπορούν να προκαλέσουν οι παθήσεις της ουροδόχου κύστης;
- Πόνος ή δυσφορία κατά την ούρηση
- Συχνή ούρηση (συχνουρία)
- Επείγουσα ανάγκη ούρησης (επιτακτική ούρηση)
- Αίμα στα ούρα (αιματουρία)
- Αδυναμία πλήρους εκκένωσης της ουροδόχου κύστης
- Αδύναμη ή διακοπτόμενη ροή ούρων
- Ακράτεια ούρων
- Πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς ή στην πλάτη
- Κόπωση
- Πυρετός
Θεραπεία της νόσου της ουροδόχου κύστης
Η θεραπεία της νόσου της ουροδόχου κύστης εξαρτάται από τη συγκεκριμένη πάθηση και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, αλλά ορισμένες κοινές θεραπείες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα :
- Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης που προκαλούνται από βακτήρια.
- Τα αναλγητικά μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση του πόνου ή της δυσφορίας που σχετίζεται με παθήσεις της ουροδόχου κύστης.
- Η εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης περιλαμβάνει την εκμάθηση τεχνικών για τη βελτίωση του ελέγχου της ουροδόχου κύστης και τη μείωση της ακράτειας ούρων.
- Φάρμακα όπως τα αντιχολινεργικά ή οι άλφα αναστολείς μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της υπερδραστήριας κύστης, της διάμεσης κυστίτιδας ή άλλων παθήσεων της ουροδόχου κύστης.
- Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για τη θεραπεία καταστάσεων όπως ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, η πρόπτωση της ουροδόχου κύστης ή οι πέτρες της ουροδόχου κύστης.
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η μείωση της πρόσληψης καφεΐνης, η διακοπή του καπνίσματος ή η απώλεια βάρους, μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση της λειτουργίας της ουροδόχου κύστης και στη μείωση των συμπτωμάτων.
Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων της ουροδόχου κύστης
Υπάρχουν διάφορα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων της ουροδόχου κύστης:
- Μείνετε ενυδατωμένοι: Η κατανάλωση άφθονου νερού και η διατήρηση της ενυδάτωσης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης πέτρας στα νεφρά.
- Εφαρμόστε καλή υγιεινή: Το σκούπισμα από μπροστά προς τα πίσω μετά τη χρήση της τουαλέτας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εξάπλωσης των βακτηρίων και να μειώσει τον κίνδυνο λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης.
- Ουρείτε τακτικά: Η τακτική και πλήρης ούρηση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της κατακράτησης ούρων και να μειώσει τον κίνδυνο λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης.
- Σταματήστε το κάπνισμα: Το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου της ουροδόχου κύστης, οπότε η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου.
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος: Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων της ουροδόχου κύστης, όπως η ακράτεια ούρων ή η πρόπτωση της ουροδόχου κύστης, οπότε η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου.
- Αποφύγετε τους ερεθιστικούς παράγοντες της ουροδόχου κύστης: Ορισμένα τρόφιμα και ποτά, όπως η καφεΐνη, το αλκοόλ και τα πικάντικα φαγητά, μπορούν να ερεθίσουν την ουροδόχο κύστη και να αυξήσουν τον κίνδυνο ακράτειας ούρων ή διάμεσης κυστίτιδας.
- Ασκηθείτε τακτικά: Η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της λειτουργίας της ουροδόχου κύστης και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων της κύστης, όπως η ακράτεια ούρων.
Οι παθήσεις της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζονται με διάφορες θεραπείες που εκτελούνται από ένα εξειδικευμένο Χειρουργό Ουρολόγο. Εάν έχετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα ή θέλετε να κάνετε προληπτικό έλεγχο, επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ουρολόγο, Δρ. Βασίλειο Γκολεζάκη ο οποίος θα σας καθοδηγήσει και θα σας ενημερώσει για όλες τις διαδικασίες.