Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο σε άνδρες > 50 ετών (Επιδημιολογία)
Τι είναι ο καρκίνος προστάτη;
Ο καρκίνος προστάτη ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται από κύτταρα του προστατικού αδένα. Αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο σε άνδρες μεγαλύτερους από 50 ετών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο όγκος αναπτύσσεται αργά και αρχικά περιορίζεται μέσα στον προστάτη χωρίς να προκαλεί σημαντική βλάβη, ενώ σε άλλες περιπτώσεις αναπτύσσεται ραγδαία και μπορεί να είναι πιο επιθετικός. Για αυτόν τον λόγο, η πρώιμη διάγνωση στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής του προσφέρει καλύτερες πιθανότητες για μια επιτυχή θεραπεία.
Τι είναι ο προστάτης;
Η λειτουργία του προστάτη έχει σχέση με τη γονιμότητα
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει την ουρήθρα στο αρχικό της τμήμα, δηλαδή στη συνένωσή της με τη κύστη. Έχει φυσιολογικό βάρος 15 – 20 γραμμάρια και σχήμα κάστανου. Η λειτουργία του έχει σχέση με τη γονιμότητα. Το έκκριμα του προστάτη μαζί με αυτό των σπερματοδόχων κύστεων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του σπερματικού υγρού, μέσα στο οποίο αναμειγνύονται τα σπερματοζωάρια που παράγονται στους όρχεις. Το έκκριμα αυτό παρέχει απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία και ουσίες για τη φυσιολογική λειτουργικότητα των σπερματοζωαρίων. Στις παθήσεις του προστάτη ανήκουν οι φλεγμονές, η καλοήθης υπερπλασία και το νεόπλασμα του προστάτη.
Αίτια – Παράγοντες κινδύνου
Διαπιστωμένοι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία και η οικογενειακή προδιάθεση
- Ηλικία: Με την πάροδο της ηλικίας αυξάνει και ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. Μετά την ηλικία των 50 ετών αυξάνει σημαντικά η πιθανότητα να παρουσιαστεί καρκίνος του προστάτη, ενώ πάνω από 75% των περιπτώσεων παρουσιάζεται σε άνδρες μεγαλύτερους από 65 ετών.
- Οικογενειακό ιστορικό: Οι άνδρες με πατέρα ή αδερφό που εμφάνισαν καρκίνο του προστάτη, έχουν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
Καρκίνος Προστάτη – Συμπτώματα
Ο καρκίνος του προστάτη συχνά δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα στα πρώιμα στάδια
Ο καρκίνος προστάτη συχνά δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα στα πρώιμα στάδια. Για αυτόν τον λόγο πολλές περιπτώσεις δεν ανακαλύπτονται μέχρι το σημείο που ο καρκίνος έχει ξεφύγει από τα όρια του προστάτη.
Με την εξέλιξη της νόσου εμφανίζονται διαταραχές στη λειτουργία της κύστης (συχνουρία, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, πόνος κατά την ούρηση, νυκτουρία, αιματουρία). Τα συμπτώματα όμως αυτά δεν είναι ειδικά για τον καρκίνο του προστάτη και μπορεί να παρουσιαστούν συχνά και στην καλοήθη υπερτροφία του προστάτη.
Εάν ο όγκος έχει εκδηλώσει μεταστάσεις στα οστά, μπορεί να προκαλέσει οστικούς πόνους. Η σπονδυλική στήλη είναι το συχνότερο σημείο οστικής μετάστασης. Κατά συνέπεια μπορεί να παρουσιαστούν ακαθόριστος πόνος στη μέση, στα ισχία και στους μηρούς, και επιμένων πόνος στα οστά.
Διάγνωση του καρκίνου του προστάτη
Οι προληπτικές εξετάσεις (screening tests) είναι ύψιστης σημασίας στην πρώιμη διάγνωση της νόσου και πρέπει να πραγματοποιούνται σε άτομα άνω των 50 χρόνων κάθε χρόνο. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν:
- Δακτυλική εξέταση του προστάτη
- Μέτρηση του PSA
- Υπερηχογράφημα προστάτη
Όσοι έχουν κληρονομική προδιάθεση θα πρέπει να αρχίσουν τις εξετάσεις από την ηλικία των 40 χρόνων.
Εάν τα αποτελέσματα των αρχικών εξετάσεων είναι ύποπτα για καρκίνο του προστάτη (αυξημένα επίπεδα PSA ή παθολογική δακτυλική εξέταση), τότε ενδείκνυται η διενέργεια βιοψίας του προστάτη.
Όταν ο όγκος ανιχνεύεται σε πρώιμα στάδια θεραπεύεται ευκολότερα και αποτελεσματικότερα, σε σχέση με αυτόν που ανακαλύπτεται σε προχωρημένο στάδιο.
ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΔΙΟΡΘΙΚΗΣ ΒΙΟΨΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ
Πώς ανιχνεύεται αν ο καρκίνος είναι εντοπισμένος ή έχει εξαπλωθεί σε άλλες θέσεις;
Για τον προσδιορισμό της έκτασης της νόσου είναι αναγκαία η διενέργεια επιπρόσθετων απεικονιστικών εξετάσεων
Εφόσον έχει γίνει η διάγνωση καρκίνου του προστάτη, είναι απαραίτητη η διενέργεια επιπρόσθετων εξετάσεων για να προσδιοριστεί αν ο όγκος έχει εξαπλωθεί πέραν της περιοχής αυτής. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν το σπινθηρογράφημα οστών, την αξονική και μαγνητική τομογραφία, και επιτρέπουν τον προσδιορισμό της έκτασης της νόσου και τον καθορισμό της πλέον κατάλληλης θεραπείας.
Θεραπεία του καρκίνου του προστάτη
Η ριζική προστατεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη
Η ριζική προστατεκτομή αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Η επέμβαση μπορεί να διενεργηθεί με κλασικό ,,ανοιχτό’’ χειρουργείο, λαπαροσκοπικά και με τη χρήση του ρομποτικού συστήματος da Vinci, προκειμένου να αφαιρεθούν ο προστάτης, οι σπερματοδόχες κύστεις, η προστατική ουρήθρα και οι επιχώριοι λεμφαδένες.