Με την εξέλιξη της χειρουργικής επιστήμης αναπτύχθηκε λίγο πριν την αρχή του 21ου αιώνα η ρομποτική χειρουργική για να καλύψει τα κενά της λαπαροσκοπικής μεθόδου, τα οποία ήταν μεταξύ άλλων, η σχετική ακαμψία των λαπαροσκοπικών εργαλείων περιορίζοντας την ελευθερία κινήσεων και κατά συνέπεια την εκτέλεση των χειρουργικών χειρισμών, και τη δυσδιάστατη εικόνα.

Το πρώτο σύστημα ρομποτικής χειρουργικής με το όνομα da Vinci δημιουργήθηκε το 1995 από την εταιρεία Intuitive Surgical. Έχει την έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Υλικών (FDA) για την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων και χρησιμοποιείται ευρέως σε όλο τον κόσμο από ειδικά εκπαιδευμένους χειρουργούς.

Το ρομποτικό σύστημα da Vinci

Το χειρουργικό σύστημα da Vinci αποτελείται από πέντε βασικά εξαρτήματα:

• Την εργονομικά σχεδιασμένη ρομποτική κονσόλα τηλεχειρισμού, όπου υπάρχουν τα χειριστήρια, τα ποδοστήρια ελέγχου και το σύστημα τρισδιάστατης εικόνας (ειδική οθόνη – δίοπτρα)
• Το τροχήλατο των ρομποτικών βραχιόνων, στους οποίους προσαρμόζονται ειδικά ρομποτικά εργαλεία
• Τον ενδοσκοπικό πύργο
• Το υψηλών προδιαγραφών σύστημα όρασης InSite® Vision
• Τα ειδικά ενδοσκοπικά ρομποτικά εργαλεία Endowrist®

• Το ρομπότ δεν λειτουργεί μόνο του και δεν αντικαθιστά το χειρουργό. Βρίσκεται υπό τον πλήρη έλεγχο και την καθοδήγηση του χειρουργού, ο οποίος πρέπει να είναι εξειδικευμένος στη χρήση του ρομποτικού συστήματος.

• Κατά τη διάρκεια της ρομποτικής χειρουργικής επέμβασης, ο ιατρός δεν βρίσκεται σε άμεση επαφή με τον ασθενή, αλλά είναι καθισμένος μπροστά στην κονσόλα χειρισμού, που δέχεται πληροφορίες από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ο χειρουργός ελέγχει όλο το ρομποτικό σύστημα μέσω της ρομποτικής κονσόλας.

• Η κονσόλα χειρισμού δίνει στο χειρουργό τη δυνατότητα να βλέπει μέσω μιας οθόνης το χειρουργικό του πεδίο, από την κάμερα που είναι στο σώμα του ασθενή. Η εικόνα του χειρουργικού πεδίου είναι τρισδιάστατη, σε υψηλή ανάλυση και σε μεγέθυνση περίπου 15 – 20 φορές. Με αυτόν τον τρόπο ο χειρουργός μπορεί να προσεγγίζει με ευκολία δυσπρόσιτες περιοχές και να πραγματοποιεί την επέμβαση με ακρίβεια χιλιοστού αναίμακτα και ατραυματικά.

• Τα ενδοσκοπικά εργαλεία, τα οποία είναι συνδεδεμένα με τους ρομποτικούς βραχίονες, εισάγονται μέσω μικρών τομών λίγων χιλιοστών στο σώμα του ασθενούς από τη χειρουργική ομάδα.

• Ο ενδοσκοπικός πύργος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μία μεγάλη οθόνη υψηλής ευκρίνειας, δύο βιντεοκάμερες, σύστημα αυτόματης ρύθμισης της κάμερας και άλλες χρήσιμες λαπαροσκοπικές συσκευές.
• Το σύστημα όρασης InSite® Vision, που δίνει τη δυνατότητα πραγματικής τρισδιάστατης απεικόνισης (Real Time 3D) του εσωτερικού του σώματος.
• Η ρομποτική κονσόλα διαθέτει ένα σύστημα φακών τρισδιάστατης απεικόνισης, το οποίο μεγεθύνει το χειρουργικό πεδίο έως και 15 φορές, επιτρέποντας στο χειρουργό να κάνει λεπτομερείς, ακριβείς και πιο σταθερές κινήσεις.
• Τα ρομποτικά εργαλεία τύπου Endowrist® διαθέτουν 7 βαθμούς ελευθερίας κινήσεων. Χάρη στην τεχνολογία οι βραχίονες του da Vinci διαθέτουν πολύ μεγαλύτερη ευελιξία από τον καρπό του ανθρώπινου χεριού, φτάνοντας σε περιστροφή έως τις 360 μοίρες.

Τα ρομποτικά εργαλεία μοιάζουν με το ανθρώπινο χέρι. Η χρήση των ρομποτικών εργαλείων τεχνολογίας EndoWrist® προσφέρει εξάλειψη τρόμου χεριών και κίνηση των εργαλείων με μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων από το ανθρώπινο χέρι, το οποίο εξασφαλίζει μεγαλύτερη ακρίβεια στην εκτέλεση των χειρουργικών χειρισμών.

 

Εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής στην Ουρολογία

Η ρομποτική χειρουργική εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο στην Ουρολογία και τις πολύπλοκες επανορθωτικές ουρολογικές επεμβάσεις.

 

Για παθήσεις του προστάτη:

• Ριζική προστατεκτομή με ή χωρίς πυελικό λεμφαδενικό καθαρισμό για καρκίνο του προστάτη με απώτερο σκοπό τη διατήρηση της στυτικής λειτουργίας και της εγκράτειας των ούρων

 

Για παθήσεις της ουροδόχου κύστης:

• Ριζική κυστεκτομή και δημιουργία μιας εγκρατούς ορθότοπης νεοκύστης ή μιας ουρητηροεντεροστομίας για διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστης

 

Για παθήσεις του νεφρού και του ουρητήρα:

• Ριζική νεφρεκτομή για μεγάλους όγκους του νεφρού
• Μερική νεφρεκτομή για μικρούς και περιφερικά κείμενους όγκους του νεφρού με απώτερο σκοπό τη μέγιστη δυνατή διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας
• Απλή νεφρεκτομή για μικρό ή μη λειτουργικό νεφρό
• Ριζική νεφροουρητηρεκτομή για όγκους της νεφρικής πυέλου ή του ουρητήρα
• Πυελοπλαστική σε στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής
• Επανεμφύτευση ουρητήρα στην ουροδόχο κύστη για την αντιμετώπιση στενωμάτων του ουρητήρα
• Αντιμετώπιση κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης

 

Για παθήσεις των επινεφριδίων:

• Μερική ή ολική αφαίρεση επινεφριδίου (επινεφριδεκτομή)

 

Για γυναικολογικές – ουρολογικές παθήσεις:

• Αντιμετώπιση πρόπτωσης πυελικού εδάφους σε γυναίκες με ή χωρίς ακράτεια ούρων

 

Πλεονεκτήματα Ρομποτικής Χειρουργικής

• Είναι μια ελάχιστα επεμβατική και τραυματική μέθοδος λόγω της ακρίβειας με την οποία διενεργούνται οι κινήσεις του χειρουργού
• Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και μειωμένη χρήση αναλγητικών κατά την μετεγχειρητική περίοδο
• Ταχύτερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
• Μειώνει σημαντικά το χρόνο νοσηλείας και επομένως ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο
• Ελαχιστοποίηση απώλειας αίματος και μικρότερη πιθανότητα μετάγγισης παραγόντων αίματος
• Αποφυγή μεγάλων τομών και κατά συνέπεια καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
• Ελαχιστοποιεί την πιθανότητα διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών
• Δίνει λύση στους περιορισμούς της λαπαροσκοπικής μεθόδου (δισδιάστατη εικόνα, τρέμουλο και αστάθεια της εικόνας, μείωση των βαθμών ελευθερίας και αίσθησης σε σχέση με την αίσθηση και κίνηση του ανθρώπινου καρπού και χεριού κατά την ανοιχτή χειρουργική, εργονομικά προβλήματα).
• Τρισδιάστατη απεικόνιση (3D) και υψηλής ευκρίνειας (1080p) μεγέθυνση έως και 15 φορές, προσδίδοντας στο χειρουργό τη δυνατότητα ακριβέστερης και λεπτομερέστερης παρασκευής των ανατομικών δομών, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση του τραυματισμού των παρακείμενων ιστών και οργάνων
• Μεγαλύτερη ακρίβεια και δεξιότητα στις χειρουργικές κινήσεις, καθώς οι χειρισμοί του χειρουργού στην κονσόλα μετατρέπονται πιστά σε κίνηση των χειρουργικών βραχιόνων εξαλείφοντας το φυσιολογικό τρέμουλο των χεριών.
• Δίνει στο χειρουργό τη δυνατότητα να πραγματοποιεί δύσκολους χειρουργικούς χειρισμούς με εξαιρετική ευκολία, καθώς τα χειρουργικά εργαλεία των ρομποτικών βραχιόνων μπορούν να πραγματοποιήσουν όλες τις κινήσεις που πραγματοποιεί το ανθρώπινο χέρι (7 βαθμοί ελευθερίας στην κίνηση), με μεγαλύτερη δεξιότητα και ακρίβεια, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να περιστρέφονται σχεδόν 360 μοίρες μέσα στο χειρουργικό πεδίο.
• Δυνατότητα να βλέπει ο χειρουργός άριστα σε σημεία που μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καμιά οπτική πρόσβαση και να χειρουργεί σε απρόσιτα μέχρι σήμερα σημεία με απόλυτη ασφάλεια και ακρίβεια.
• Παρέχει τη δυνατότητα στο χειρουργό να προετοιμάσει την επέμβαση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του ρομποτικού συστήματος, χρησιμοποιώντας τις εικόνες των εσωτερικών οργάνων των ασθενών που προκύπτουν από τις εξετάσεις τους (αξονική ή μαγνητική τομογραφία, αγγειογραφία κτλ.). Επιπρόσθετα, μπορεί ο χειρουργός και κατά τη διάρκεια της επέμβασης να ανακαλέσει τις εικόνες αυτές στην οθόνη της χειρουργικής κονσόλας και να τις συγκρίνει με την πραγματική εικόνα του χειρουργικού, έτσι ώστε να είναι προετοιμασμένος στην εκτέλεση δύσκολων χειρουργικών χειρισμών.