Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο σε άνδρες άνω των 50 ετών. Η ριζική προστατεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη, ενέχει όμως τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας και ακράτειας ούρων. Σε επιλεγμένους ασθενείς με μικρές εστίες καρκίνου και ήπιας επιθετικότητας ενδείκνυται η εστιακή θεραπεία (focal therapy) με τη χρήση Nanoknife.

Τι είναι η εστιακή θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη;

Ως εστιακή θεραπεία ορίζεται η επιλεκτική καταστροφή μιας απεικονιστικά και βιοπτικά επιβεβαιωμένης καρκινικής βλάβης μαζί με ένα περιθώριο ασφαλείας.

Τι είναι το Nanoknife;

Το σύστημα Nanoknife καταστρέφει στοχευμένα τον καρκινικό ιστό με το φαινόμενο της μη αναστρέψιμης ηλεκτροδιάτρησης (IRE = Irreversible Electroporation), διατηρώντας ανέπαφες τις σημαντικές δομές του προστάτη, συμπεριλαμβανομένων αγγείων, νεύρων και σωληναρίων. Η μη αναστρέψιμη ηλεκτροδιάτρηση χρησιμοποιεί μη θερμική ενέργεια για τη δημιουργία μόνιμων μικροσκοπικών πόρων στην κυτταρική μεμβράνη διαταράσσοντας την κυτταρική ομοιόσταση που είναι η ικανότητα του κυττάρου να διατηρεί σχετικά σταθερές τις συνθήκες στο εσωτερικό του ανεξάρτητα από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος στο οποίο ζει. Η διάρρηξη της κυτταρικής ομοιόστασης ενεργοποιεί πρώιμα τη φυσιολογική αποπτωτική διεργασία και οδηγεί σε μόνιμο κυτταρικό θάνατο. Εφαρμόζοντας ηλεκτρικούς παλμούς πολύ γρήγορους και σύντομους αλλά πολύ υψηλής τάσης, καταστρέφονται στοχευμένα τα καρκινικά κύτταρα εντός του ηλεκτρικού πεδίου. Σε αντίθεση με τους θερμικούς τρόπους εξάχνωσης (HIFU, Laser Ablation, Κρυοθεραπεία κτλ.), η εφαρμογή IRE είναι μία μη θερμική μέθοδος, που δεν χρειάζεται προσαρμογή της έκτασης της ανατομικής περιοχής ηλεκτροδιάτρησης λόγω της εγγύτητας σε ευαίσθητες δομές, όπως τα αιμοφόρα αγγεία και νεύρα. Κατά συνέπεια, επιφέρει αποτελεσματικότερη θεραπεία του καρκινικού όγκου με ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών.

Το σύστημα Nanoknife

 

Περιγραφή

Το Nanoknife γίνεται υπό γενική αναισθησία και με πλήρη μυοχάλαση. Οι βελόνες του Nanoknife τοποθετούνται διαπερινεῒκά γύρω από τον όγκο υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση μετά από σύντηξη των εικόνων της μαγνητικής τομογραφίας και του υπερήχου, όπως και στη fusion βιοψία προστάτη. Στη συνέχεια, τα  ζεύγη βελονών παρέχουν μία ταχεία σειρά παλμών υψηλής τάσης στα καρκινικά κύτταρα. Σε αντίθεση με τις θεραπείες θερμικής εξάχνωσης, οι ηλεκτρομαγνητικοί παλμοί του Nanoknife δημιουργούν μικροσκοπικούς πόρους στην κυτταρική μεμβράνη με αποτέλεσμα την απώλεια ομοιόστασης και τον κυτταρικό θάνατο του καρκινικού ιστού στόχου. Με τη μη θερμική μέθοδο IRE στοχεύουμε στα νοσούντα κύτταρα και ελαχιστοποιούμε την περιφερική βλάβη, καθώς δεν παρατηρούνται τραυματισμοί των παρακείμενων ιστών εξαιτίας της θερμότητας.

Σχηματική απεικόνιση της επέμβασης Nanoknife® για τον καρκίνο του προστάτη

Χειρουργική επέμβαση Nanoknife για καρκίνο του προστάτη

Σε ειδικά επιλεγμένους ασθενείς με εστιακό καρκίνο του προστάτη, το Nanoknife αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση αντιμετώπισης, καθώς επιτίθεται στοχευμένα μόνο στα καρκινικά κύτταρα εντός του προστάτη, ενώ ταυτόχρονα σημαντικές δομές, όπως τα αγγειονευρώδη δεμάτια που είναι υπεύθυνα για τη στυτική λειτουργία και ο έξω σφιγκτήρας της ουρήθρας που είναι υπεύθυνος για την εγκράτεια των ούρων, παραμένουν ανέπαφα.

Κίνδυνοι και επιπλοκές με τη διαδικασία Nanoknife

Με βάση τα δημοσιευμένα δεδομένα, η διαδικασία Nanoknife είναι πολύ ασφαλής και έχει χαμηλό ποσοστό επιπλοκών.

Συμπερασματικά

• Η IRE (φαινόμενο της μη αναστρέψιμης ηλεκτροδιάτρησης, Irreversible Electroporation) είναι μια πολλά υποσχόμενη μη θερμική μέθοδος κατάλυσης όγκων νέας γενιάς.
• Με τη χρήση ηλεκτρικού πεδίου προκαλείται κυτταρικός θάνατος με το μηχανισμό της απόπτωσης.
• Δεν αποκλείει την εφαρμογή εναλλακτικών θεραπειών (ριζική προστατεκτομή, ακτινοθεραπεία) όταν εφαρμοστεί σαν πρώτη θεραπεία σε αντίθεση με τη Βραχυθεραπεία και την Κρυοθεραπεία.
• Δεν επηρεάζει τη στυτική λειτουργία και την εγκράτεια των ούρων.
• Τα πρώτα δεδομένα δείχνουν κοντά στο 100% των ασθενών έχουν εγκράτεια ούρων και το 95% έχουν φυσιολογική στυτική λειτουργία μετά την IRE.
• Η πλειονότητα των ασθενών έχει ελάχιστο ή καθόλου μετεγχειρητικό πόνο.
• Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν σπίτι τους την ίδια ή την επόμενη ημέρα (In Focal Prostate Ablation).

 

Βιβλιογραφία:

• Valerio M, Ahmed HU, Emberton M. Focal Therapy of Prostate Cancer Using Irreversible Electroporation. Tech Vasc Interv Radiolo. 2015; 18(3): 147 – 152.
• Van den Bos W, Scheltema MJ, Siriwardana AR, Kalsbeek AMF, Thompson JE, Ting F, Böhm M, Haynes AM, Shnier R, Delprado W and Stricker PD. Focal irreversible electroporation as primary treatment for localized prostate cancer. BJU International 2018; 121(5): 716 – 724.
• Scheltema MJ, Chang JI, Böhm M, Van Den Bos W, et al. Pair-matched patient-reported quality of life and early oncological control following focal irreversible electroporation versus robot-assisted radical prostatectomy. World Journal of Urology 2018; 36: 1383 – 1389.
• Guenther E, Klein N, Zapf S, Weil S, Schlosser C, Rubinsky B, Stehling MK. Prostate cancer treatment with irreversible Electroporation (IRE): Safety, efficacy and clinical experience in 471 treatments. PLoS ONE 2019; 14(4): e0215093.
• Blazevski A, Scheltema MJ, Yuen B, Masand N, Nguyen TV, Delprado W, Shnier R, Haynes AM, Cusick T, Thompson J, Stricker P. Oncological and Quality – of – life Outcomes Following Focal Irreversible Electroporation as Primary Treatment for Localised Prostate Cancer: A Biopsy – monitored Prospective Cohort. European Urology Oncology 2020; 3: 283 – 290.
• Blazevski A, Amin A, Scheltema MJ, Balakrishnan A, Haynes AM, Barreto D, Cusick T, Thompson J, Stricker PD. Focal ablation of apical prostate cancer lesions with irreversible electroporation (IRE). World J Urology 2021; 39(4): 1107 – 1114.